|
|
|
Over het Urdu
| Landen waar Urdu gesproken wordt: |
India, Pakistan, Nepal en Bangladesh |
| Het Urdu is een officiële taal in: |
Pakistan, India (In de regio's Delhi, Jammu-Kasjmir, Jharhand, Bihar, Telangana, West-Bengalen, en Uttar Pradesh).
Erkend als regionale taal in Nepal. |
| Aantal moedertaalsprekers: |
Rond de 100 miljoen sprekers. |
| Andere namen: |
Oerdoe, Oerdisch, Urdisch of Ordu. |
| Eigen benaming: |
اردو
Urdu. |
| Alfabet: |
Perzo-Arabisch. |
| Aantal letters in het alfabet: |
38 (Van Alif tot Bari-ye). |
Regulering:
(Van spelling, etc.) |
Muqtadra Qaumi Zaban.
De Nationale Taalautoriteit (Pakistan). |
Classificatie:
(Taalfamilie) |
Indo-Europees
-------> Indo-Iraans
-----------------> Indisch
------------------------> Urdu |
| Urdu is sterk verwant aan: |
Hindi, Bengaals, Sanskriet, Gujarathi, Sindhi, Nepalees en Punjabi. |
| Urdu is in mindere mate ook verwant aan: |
Farsi (Perzisch), Koerdisch, Pashto, Tadzjieks. |
| Het Urdu is een verre verwant van: |
Russisch, Frans, Grieks, Iers, Nederlands, Armeens, Albanes en Litouws. |
Inleiding
Het Urdu is een Indische taal die gesproken wordt in India, Pakistan, Nepal en Bangladesh. Het Urdu is vrijwel dezelfde taal als het Hindi, de meestgesproken taal van India. Het verschil tussen de twee talen is meer cultureel dan taalkundig. Het Hindi wordt voornamelijk gesproken door Hindoes, het wordt geschreven in het Indische Devanagarischrift en het is doorspekt met leenwoorden uit het Sanskriet. Het Urdu daarentegen wordt voornamelijk gesproken door moslims, het wordt geschreven met een variant van het Perzo-Arabische alfabet, en het heeft veel ontleningen uit het Arabisch, Perzisch en de Turkse talen. Hindi en Urdu zijn wederzijds verstaanbaar. Het Hindi en Urdu samen worden het Hindustani genoemd, en wanneer we dat als één taal mogen rekenen, dan is het de op twee na meest gesproken taal ter wereld, na het Mandarijn-Chinees en het Engels. De taal die gebruikt wordt in Bollywoodfilms is vaak een soort van algemeen Hindustani, dat voor zowel sprekers van het Urdu als voor sprekers van het Hindi goed te verstaan is.
Het woord Urdu heeft dezelfde oorsprong als het Nederlandse woord horde (Oosters ruiterleger). Het Urdu is ontstaan rondom Delhi in de 16e eeuw. Delen van India kwamen onder islamitische invloed te staan. Rondom Delhi waren oosterse marktplaatsen en legerkampen opgezet. Daar groeide het Urdu als een van het Hindi onderscheiden dialect van de legerkampen. Urdu betekent letterlijk taal van het verheven legerkamp, in het Urdu heet de taal voluit Zaban-e Urdu-e Mualla. |
 Alfabet
Het Urdu wordt meestal geschreven in het Perso-Arabische alfabet. Dat is een schrift dat zich uit het klassieke Arabische alfabet ontwikkeld heeft en aangepast is aan de Perzische en Indische talen. Het Arabisch enerzijds en de Perzische en Indische talen anderzijds zijn totaal verschillende talen. Het Arabisch is vooral rijk aan medeklinkers. Het klassieke Arabische basisalfabet is daarom minder geschikt voor andere talen die rijker zijn aan klinkers. Het Urdu heeft 38 letters, het standaard Arabische alfabet heeft daarentegen slechts 28 letters. Het Urdu-alfabet wordt ook wel Nastaliq genoemd. Het is een bijzonder moeilijk schrift voor drukkers, vandaar dat tot in de jaren'80 van de 20e eeuw (!) sommige Urdutalige kranten in handgeschreven vorm verschenen.
Kaithi: Tussen 1880 en de onafhankelijkheid van India en Pakistan werd het Urdu in de gerechtshoven van Bengalen en Bihar geschreven in het Kaithi-schrift, dat verwant is aan het Devanagarischrift dat voor het Hindi gebruikt wordt. Het Kaithi werd ingevoerd door Sir Ashley Eden, dus destijds Luitenant-Gouverneur was in dat deel van Brits-Indië. Hij gaf er de voorkeur aan één schrift te gebruiken voor zowel Hindi als Urdu. Na de onafhankelijkheid van India en Pakistan raakte het Kaithi-schrift in onbruik.
Devanagari: Ook het Devanagarischrift wordt gebruikt voor het Urdu, vooral in Delhi. Het Urdu in Devanagarischrift wordt vooral gebruikt voor publicaties die gericht zijn op moslimjongeren die niet opgegroeid zijn met het Perso-Arabische schrift. Er zijn enkele aanpassingen gemaakt zodat het Devanagari-geschreven Urdu onderscheiden is van het Hindi, dat vrijwel dezelfde taal is een ook dat schrift gebruikt.
Latijns: Tenslotte wordt ook het Latijnse alfabet gebruikt voor het Urdu. Dit gebeurt al sinds de tijd van het Britse koloniale bewind, toen kostenoverwegingen en gemakzucht vaak naar de keuze voor het Latijnse alfabet leidden, omdat de drukletters daarvoor makkelijk verkrijgbaar waren. De laatste decennia heeft het Latijnse alfabet voor het Urdu weer een populariteit gewonnen, door de opkomst van het internet en mobiele telefonie. Het is makkelijk te gebruiken voor chatgroepen, internetforums, sms en What's App, niet alleen tussen Urdu-sprekers onderling, maar ook tussen sprekers van het Urdu en het Hindi.
Lees meer over het alfabet.... |
Verwantschap met andere talen
Het Urdu is een Indische taal die het meest verwant is aan het Hindi. Beide talen zijn wederzijds verstanabaar. Verder is het Urdu verwant aan andere Indische talen zoals het Bengaals, Sanskriet, Gujarathi, Sindhi, Nepalees en Punjabi.
De Indische talen behoren weer tot de grotere groep van Indo-Iraanse talen. De taalkundige neven en nichten van het Urdu zijn de Iraanse talen, zoals het Perzisch, Tadzjieks, Koerdisch en Pasjtoe.
De Indo-Iraanse talen behoren weer tot de grote Indo-Europese taalfamilie, waartoe ook het Nederlands behoort. Wanneer we ruim 5000 jaar terug in de tijd kijken komen we zelfs op het punt aan dat het Urdu en het Nederlands één en dezelfde taal waren. Aan sommige woorden is dat nog te zien: na'am (naam) ath (acht) nahi (nee, niet) en main (mij). |
|
|
|
|
